Kadir Has Üniversitesi – Nesnelerin Interneti (Internet of Things – IoT) Akademisinde ^[1] görev aldım.

Kendi eğitimlerimde Albert Einstein’ın şu cümlesini rehber edinmişimdir.

Şöyle bir giriş yaptım:

Nesnelerin Interneti denildiğinde aklınıza peynir ısmarlayan buzdolabı veya şoförsüz arabadan başkası gelmiyorsa ^[2], henüz sıfır noktasında bile değilsiniz.

Makinelerin iletişiminin yakında sosyal medya verisinden daha fazla veri üreteceğini düşünün. Şu anda bile makineler, her saniye binlerce veri gönderiyor ^[3]. Bir uçak motoru saatte 1 Terabyte veri aktarıyor. Endüstriyel büyük veri diger bütün büyük veri türlerinin toplamının 2 katı kadar hızla büyüyor.

Bir iş makinesi hangi tip toprakta, hangi işi, ne kadar saat boyunca, hangi sıcaklıkta, hangi eğimde, hangi yakıt ile yaptığını raporluyor.

Öyle çok ve gelişmiş sensor’lar var ki, öyle çok veri toplanıyor ki ve öyle ayrıntılı veri analizi yapılıyor ki beklenmedik duraklamalar iyice azalıyor.

“Sıfır Beklenmedik Duraklama” gibi aslında oksimoron ^[4] olan bir cümle gerçekleşiyor.

Bu girişten sonra şu konuya odaklanmalarını önerdim.

Tüm eğitim boyunca “Ne yapacağım bununla?” diye düşünün. Burada olma amacınız “Vay be!.. Abi neler icat edilmiş” diye hayranlık duymanız değil. İşinizi geliştirmek için Nesnelerin Internetini nasıl daha iyi kullanırım diye öğrenmek için buradasınız.

3 saat boyunca çeşitli IoT uygulamalarından ne gibi yararlar sağlanacağını tartışmaya çalıştık.

Ben her farklı sektördeki katılımcıları “Ne yapacaksınız bununla?” diye zorladım. (Şu eski reklamdaki ^[5] gibi.) Bazı örnekleri verdim, bazılarını hep birlikte bulduk.

Örneğin bir sigorta şirketi hangi nesnelerin interneti ile, neden ilgilenmeli?

• Kendini ölçme (Quantified self ^[6]): Kişinin sağlık verileri, spor alışkanlıkları, günlük yaşam alışkanlıkları, vb… bilgileri çeşitli risklerin önceden bilinmesini sağlar. Ayrıca anında yapılabilecek müdahaleleri kolaylaştırır. (Özet bilgi için şu ^[7] TED TALKS videosu yardımcı olabilir.)
• Akıllı arabalar: Müşterilerin araba kullanma alışkanlıkları (frene ve gaza ne kadar sık bastığı, ne kadar hızlı kullandığı, virajları dönerken nasıl davrandığı, günde / haftada ne kadar ve nerelerde araba kullandığı, vb… bilgileri) olası kaza ihtimalini hesaplamaya yardımcı olur. Firmanın risk analizinde kullanılabilir.

Elbette sigortanın kullanabilecekleri, yukarıdaki 2 olguyla sınırlı değil. Örnek olması için sadece bu iki olgunun üzerinde durdum.

Önemli olan nesnelerin internetini öğrenirken hangi verilerin, nerede ve ne amaçla kullanılabileceğini düşünmektir. Bilişim döneminde her konuya farklı bir açıyla bakabilmelisiniz. Aksi koşulda, trene bakar gibi…

19 Temmuz 2015

EKLEME (20 Temmuz 2015):

Gelecekhane’nin Temmuz 2015 Bülteni’nin ^[8] bazı satırlarını buraya ekliyorum:

Gelecek Habercisi’nin ilk sayısında ^[9] IBM Watson’ın doktorlara teşhis ve tedaviler için önerilerde bulunduğu bilgisini paylaşmıştık. Merkezi olarak bu şekilde bir sağlık bilgisi ile donatılmış yapay zeka uygulaması bulunması halinde, evlere kadar girecek bir sanal doktor uygulamasına geçilmesinin de çok uzak bir hayal olmadığını söyleyebiliriz. Evinizde bulunan, tansiyonunuzu ölçebilen, şeker ve diğer kan tahlillerinizi yapabilen bir ev robotunun, sağlık alanında uzmanlaşmış merkezi yapay zekaya bağlı olarak hizmet vermesinin oldukça mümkün bir senaryo olduğunu söyleyebiliriz.

… Telemedicine Australia ^[10] adlı bir şirketin, Home Doctor adlı cihazı. Evlere ve okullara kurulumu yapılan cihaza, kablosuz bağlantı ile, USB ile ya da Bluetooth ile kan şekeri ölçümü cihazları (glucometer), kulak muayenesi cihazları (otoscope) ve cilt muayenesi cihazları (dermatoscope) bağlanabiliyor. Cihazın kendi üzerinde tansiyon ölçüm özelliği de bulunuyor. Şirket, istek anında 7/24 görüntülü görüşme ile özel doktora danışma hizmeti de sunuyor.

Bu teknolojik ilerlemeleri dikkate aldığımızda, haberimizde yer alan sanal doktor uygulamasının da yakın gelecekte mümkün olabileceğini söyleyebiliriz. Bilişim sektöründeki ve sağlık sektöründeki dostlarımızın ilgisini çekeceğine inandığımız bu haberimiz aynı zamanda sigorta sektöründeki dostlarımızın da ilgisini çekecektir diye düşünüyoruz.