CRM projelerinin veri ambarı oluşturma ^[1] kısmında

İhtiyaç → Bilgi → Malumat (info)  →  Veri

aşamalarının önemini ^[2] yazmıştım.

Veri anlamlandırma ^[3] bu noktada çok önem kazanıyor. Anlamlandıramadığımız, müşteri mutluluğuna, verimliliğe, karlılığa döndürmek için kullanamayacağımız verimi “müşteri odaklı veri ambarı”na almıyoruz.

Şirketin verilerini işlemler veya operasyonel açıdan değil, müşteriyi tanımak için nasıl kullanacağımıza bakarak anlamlandırırız.  Şu örneği ^[4] belki hatırlarsınız:

Gerek derslerimde, gerekse danışmanlık çalışmalarımda kurumun verilerini nasıl anlamlandıracağımız üzerinde duruyorum.

Müşterinin çeşitli alışverişlerinden yola çıkarak bir plaza kadını ^[5] olduğunu anlamışsanız, arap sabunu satın alınca şaşırmazsınız. Aksine, evine temizlikçi geldiğini anlarsınız. Demek ki, temizlik malzemelerini veri ambarına alırken bu anlayacak şekilde ayrım yaparsınız.

Bu hanımefendi, yıkanmış, temizlenmiş ve dondurulmuş ıspanak veya dondurulmuş bezelye yerine demetlerle taze ıspanak ya da ayıklanacak bezelye fasulyesi satın alıyorsa, evde yemek yapan biri olduğunu  çıkartırsınız. Öyleyse, veri ambarını oluştururken tazesi alındığında “evde yemek yapılıyor” anlamı veren gıdaları ayrıca belirlersiniz.

Ton balığı, yaprak sarma veya zeytinyağlı barbunya konservesi gibi, ek işleme gerek duymadan yenilebilen gıdalar, bize evde yemek yapılmadığı fikri verir. Çok sık satın alıyorsa, muhtemelen bekar erkek olduğunu çıkartırız. Veri ambarına alırken, anlamını ayrıştıracak şekilde işaretlersiniz.

Otomotiv üzerine çalışan bir öğrenci grubu şöyle yazmış:

Müşterimiz:

• üst segment bir araba alıyorsa gelir düzeyi yüksektir.
• tek kapı araç alıyorsa bekârdır veya genç-çocuksuz evli bir çifttir.
• spor araç alıyorsa bekârdır veya genç-çocuksuz evli bir çifttir.
• station wagon bir araç alıyorsa evli-çocuklu bir ailedir ya da çok bagaj kullanımı gerektiren kayak, oksijen tüpü vb. ekipmanları kullandığı outdoor spor yapan bir bireydir.
• pembe/mor gibi renklerde araç alıyorsa bayandır.
• modifiye parçalar eklettirerek araçta farklılık istiyorsa erkektir.
• bebek koltuğu istiyorsa çocuklu bir bireydir.
• yıl sonuna doğru araç alıyorsa ya ticaretle uğraşıyor ve vergiden düşmesi açısından araç alıyordur ya da fiyat odaklı bir bireydir ve yılsonu indirimlerinden ya da model değişim öncesi indirimden faydalanmak istiyordur.
• aracını tamir-bakım gibi hizmetler için servise getirme zamanından çalışıp çalışmadığı anlaşılabilir. (Mesai saatinde mi yoksa hafta sonunu mu tercih etmektedir.) Aracı hafta sonu ya da şoförünün aracı getirmesinden gelir düzeyinin yüksek olduğu anlaşılabilir.
• araç alımı sırasında hava yastığı vb. donanımlara ekstra önem gösteriyorsa güvenliği ön planda tutuyordur.
• en düşük fiyatlı araca direkt yöneliyorsa fiyat odaklıdır. Eğer fiyatın dışında diğer konular kararında etkili ise ihtiyaç/kalite/zevk odaklıdır.
• hafif ticari araç alıyorsa esnaf vb. ticaretle ilgili çalışıyordur ve KOBİ’dir.
• kamyon/otobüs vb araçlar alıyorsa lojistik sektöründe çalışmaktadır.
• dolmuş-kamyon vb. araçtan bir adet alıyorsa ya kendisi kullanacak ya da lojistik sektöründe filo sahibi ve bu filoya bir adet daha ekleyecektir. Eğer bu araçlardan çok sayıda alıyorsa lojistik sektöründe patrondur.

Geri bildirim mesajım şöyle:

Satın alma sırasında bu bilgilerin büyük kısmını öğreniyorsunuz. Yani anlamlandırmaya ihtiyacınız olmuyor. İsterseniz zaten satın alma sırasında bildikleriniz ile verilerden yola çıkarak anlamlandıracaklarınızı ayırın.

Kendiniz için daha verimli çalışma olur.

Ödevi okuyunca aklıma şu resim geldi.

Mutlaka biliyorsunuzdur. Hava durumu tahminleri, veri anlamlandırmanın en önemli uygulamaları arasındadır. Veri analizi yaparak anlamlandırma becerimiz yoksa, bu resimde yer alan yöntemi uygularız.

 20 Mayıs 2014