Bugünlerde her mobil cihaza uyumlu “responsive” çözümlerden bahsediliyor. Tek bir site görüntüsü tasarlıyorsunuz, ekranın büyüklüğüne uygun şekilde görsel kendini ayarlıyor.

Son sözü baştan söyleyeyim. Ömrü uzun değil.

Bu yazıda neden “responsive” çözümlerin ömrünün kısa olduğundan bahsedeceğim.

Müşterilerin cihazlarla yaşadıkları deneyim, yere ve zamana göre fark ediyor. Birçok kişinin hem bilgisayarı, hem tableti, hem de akıllı telefonu var. Bunları ne zaman, nerede kullandıklarını bilmek gerekiyor.

Aşağıdaki şekil, ABD’de hafta içi günlerdeki cihaz kullanım alışkanlıklarını gösteriyor.

(Kaynak: ComScore Cihaz Kullanımı – Haziran 2012; PayPal’ın San Diego’daki Mobile Marketing Conference 2012 sunumundan alınmıştır.)

Kendi müşterileriniz için, en azından yukarıdaki şemayı hazırlamış olmalısınız.

Eğer e-ticaret en önemli işiniz ise, daha mobil dünyanın başlangıç noktasındasınız. Hangi cihazın hangi saatlerde kullanıldığı ile başladığınız yolculuk, (yeterli vizyonunuz ve kaynağınız varsa) sizi çok yukarılara taşıyabiliyor.

Bir süre sonra, yukarıdaki bilgi demeti maalesef yeterli gelmiyor. Bu şemadaki her cihazı teker teker ele alıp müşteri deneyimini inceliyorsunuz. Müşterilerinizin cihazları nerede ve nasıl kullandıklarını da öğrenmeniz gerekiyor. Ne yapıyorlar da tablet kullanımı mesai öncesinde ve sonrasında artıyor.

(Yukarıdaki şemadaki cihazların tek tek zaman dağılımı)

İnsanların mobil cihazlarla internete girmesinin mesajlarını okumak ve eğlenmek (müzik, video, vs) den sonra gelen nedenini biliyor musunuz? Can sıkıntısı. O zamanı yakalamışsanız, vaktiniz var.

Sıkışık şehir trafiğindeki otobüste, çaresizlik içinde elindeki telefonla veya tabletle zaman geçiren kişi… Kulaklığını da takmışsa, sizin videonuzu birkaç dakika izleyebilir.

Eğer otobüste izlenebilir olduğu algısını ilk 2 – 3 saniyede verebilmişseniz…

İki toplantı arasındaki 5 dakika içinde ilk olarak kendisine gelen mesajlara bakan plaza kadınına “kişiselleştirilmiş mesaj” göndermişseniz, teklif sayfasının açılması ve satınalmanın gerçekleştirilmesi için yarım dakikanız bile yok.

Kişiselleştirme burada öne çıkıyor. Sizden gelen mesajın anlamlı olduğuna dair önceden yerleşmiş bir izlenimi yoksa, zaten mesajınızı açmayacak bile…

Müşterilerinizin büyük çoğunluğu site ziyareti sırasında tek alışveriş yapıyorlarsa ve siz “hemen satın al” tuşu koymayıp, “sepete ekle” diye ısrarlıysanız, hayaller içinde yaşıyorsunuz demektir.Mesajınız kişiselleştirilmiş olsa bile, size zaman ayırmayacaktır.

Aynı kişi, evinde kanepeye uzanmış, kucağına tabletini almış ve siteler arasında sörf yaparak geziniyorsa, bir yandan TV’ye de bakıyordur. İlk temas anında yakalamalısınız. Telefona kıyasla daha geniş bir ekran ve sadece 3 – 5 saniyeniz var.

Eve geldiğinde tabletini çocuğuna verip, kendisi yemek hazırlıklarına girişiyorsa, zaten uğraşmanıza gerek yok.

Tablet kullananlar ile PC kullananlar arasındaki önemli farklar neler?

ABD’li araştırmacılar, ilk çıktığı zaman daha pahalı ürünleri satın alan üst gelir grubundaki kişilerin tablet kullandıklarını belirttiler. O zamanlar müşteriler arasındaki fark rahatça gözlenebiliyormuş. Tabletler yayıldıkça PC kullanıcıları ile fark azalmış. Artık benzer davranışları gösteriyorlarmış.

Demek ki ikinci aşamada sadece zaman çizelgesini değil, o zaman içinde ne yaptığını da iyi incelemeliyiz.

Artık, incelemelerimizin sonucuna göre cihaz bazında ekran tasarımına başlayabiliriz.

Hal böyle olunca, aynı tasarımı her ekrana göre uyarlamak, işini büyütmek isteyenlere fayda sağlamıyor. Bu nedenle “responsive” çözümler, vizyonu ve/veya kaynağı olan e-ticaret şirketleri için uzun ömürlü değil.

Aşağıda Amazon’un farklı cihazlar için tasarladığı ekran görüntüleri var.

(Kaynak: Amazon.com web sayfası; Forrester’ın San Diego’daki Mobile Marketing Conference 2012 sunumundan alınmıştır.)

iOS ile mobil web’in, tablet ile PC ekranlarının bile farklı olduğuna dikkatinizi çekmek isterim.

Daha önce onlarca kez tekrarladığım cümle ile bitireceğim. Müşteri deneyimi, hayatın her tarafındadır.

İlk olarak 18 Ekim 2012’de E-Ticaret MAG’da yayınlanmıştır.